Δήμος Σερρών - Πρόλογος του Προέδρου της Εφορείας της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Σερρών

Οι επιστημονικές εργασίες που σχετίζονται με την ιστορία και τον πολιτισμό της πόλης των Σερρών και της ευρύτερης περιοχής της είναι πάντα ευπρόσδεκτες στον ανήσυχο πνευματικό ιστό των κατοίκων, στους ανθρώπους που διψούν να γνωρίσουν τη διαχρονική τους ταυτότητα. Γι'αυτό είναι κάτι παραπάνω από δώρημα η έρευνα που αγγίζει την ιστορία των χειρογράφων της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών, την πολιτιστική παράδοση που δέθηκε μ'αυτόν τον τόπο. Το ενδιαφέρον κεντρίζει περισσότερο και τους πνευματικούς και τους απλούς ανθρώπους του χώρου που γνωρίζουν τον τρόπο να θυμούνται και να παραδίδουν τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν στο Σερραϊκό μοναστήρι και τη γειτονική Ιερά Μονή της Παναγίας του Παγγαίου (Εικοσιφοινίσσης) την άνοιξη του 1917.

Στις μέρες μας γνωρίζουμε αρκετά για την υπόθεση των εξαφανισμένων χειρογράφων, ύστερα μάλιστα από την ξαφνική επανεμφάνιση τους στην ελληνική και διεθνή επιστημονική σκηνή το Φθινόπωρο του 1990 και εξής, όταν αποκαλύφτηκε το γεγονός της επανεύρεσης των ελληνικών χειρογράφων στη γειτονική Σόφια. Εδώ για εβδομήντα και πλέον χρόνια κρατήθηκε επτασφράγιστο μυστικό η κατοχή του ελληνικού πολιτιστικού θησαυρού που αφαιρέθηκε κυρίως από τις δύο ιστορικές μονές του μακεδονικού χώρου.

Στην πόλη μας ο αχός αυτών των γεγονότων δεν ήταν απόμακρος. Αγγίξαμε τον παλμό τους από την πρώτη στιγμή και δεχτήκαμε τους ερευνητές που έλαβαν μέρος στην προσπάθεια της αποκάλυψης, άξιους ακαδημαϊκούς δασκάλους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για να μας εκθέσουν δια ζώσης φωνής το χρονικό και να αποτιμήσουν τα ευρήματα. Και ξεκαθαρίσαμε καλύτερα πολλά ζητήματα και πράγματα. Ήταν εξ άλλου πολλές και οι ευκαιρίες που δόθηκαν στην κοινωνία των Σερρών να παρακολουθήσει διαλέξεις, συζητήσεις και επιστημονικά fora.

Με την έκδοση αυτή η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών δεν συνεχίζει απλώς την εκδοτική της δραστηριότητα στεγάζοντας ένα ακόμη έργο, πραγματοποιεί αυτό που αναμενόταν με μεγάλο ενδιαφέρον από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως επιστέγασμα όλων των προσπαθειών που απέβλεψαν ή αποβλέπουν στο να φωτίσουν πιο καθαρά το τοπίο και να διακριβώσουν τις συνθήκες ζωής του πολύτιμου υλικού των χειρογράφων μετά τη λεηλασία του 1917, μια οπτική που πλησιάζει το παρόν και το μέλλον των χειρογράφων και την οφείλουμε στον ακαταπόνητο μόχθο ενός από τους βασικούς συντελεστές για την πραγματοποίηση της δύσκολης έρευνας στη γειτονική μας χώρα. Για όλους αυτούς τους λόγους η Εφορεία της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών είναι υπερήφανη που με την πραγματοποίηση της έκδοσης ψηλαφεί την ουσία των στόχων της.

Παραδίδοντας στο Εληνικό αλλά και στο Διεθνές αναγνωστικό κοινό το βιβλίο αυτό εκφράζουμε την ευχή να συνεχιστεί η προσπάθεια πολιτισμένου διαλόγου με τον ομόδοξο γειτονικό λαό, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την αλληλοκατανόηση των πολιτιστικών επιτευγμάτων που ανήκουν στην πνευματική ιστορία και εκφράζουν τους ανθρώπους και τους χώρους που τα δημιούργησαν. Τότε ίσως γίνει περισσότερο κατανοητή η φωνή της άδειας βιβλιοθήκης στον πύργο της Μονής του Τιμίου Προδρόμου ή το μήνυμα του ορθόδοξου μοναχισμού και ανθρωπισμού που αρθρώνει φιλόξενα τον λόγο της αγάπης μέσα στην νέα εποχή της ανάπτυξης του στους ίδιους χώρους των ιστορικών μοναστηριών, των δύο σταυροπηγιακών βυζαντινών μονών οι οποίες στερούνται τα πολύτιμα κειμήλια τους.

Ως Πρόεδρος της Εφορείας της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών, διερμηνεύοντας τα αισθήματα και όλων των μελών, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά όλους τους συντελεστές που μόχθησαν για την ολοκλήρωση του έργου από τον συγγραφέα, του οποίου το έργο αναπτύσσεται στις επόμενες σελίδες, εώς το προσωπικό του τυπογραφείου Γ. Δεδούση, που εργάστηκε με αυταπάρνηση για την καλύτερη τυποτεχνική παρουσίαση της έκδοσης.

Το έργο είναι μια προσφορά λατρείας αυτού του χώρου με τη μαρτυρική συνεισφορά στη ζωή και τον πολιτισμό.

Σέρρες, Δεκέμβριος 1994

Μάρκος Μπόλαρης