Σαμπανοπούλου Λίλα

«Η ΜΝΗΜΕΙΑΚΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ (1383) ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ (1913): ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΥΝΕΧΕΙΕΣ»

Έως το τέλος του 15ου αι., τον αιώνα δηλαδή που έπεται της κατάκτησής της από τους Οθωμανούς, το πρόσωπο της πόλης των Σερρών, οὐκ ἔσω ἀλλ᾽, ἔξω τῶν τειχῶν, μεταμορφώνεται. Μνημειώδη φιλανθρωπικά συγκροτήματα, θρησκευτικού και κοσμικού χαρακτήρα, επιβάλλονται στο τοπίο της, δημιουργώντας και τους πόλους της πολυκυτταρικής ανάπτυξής της στα σημερινά της σχεδόν όρια. Πρώτος ο Χαϊρεντίν, πλέον, πασάς Καρά Χαλίλ Τσανταρλή, μεγάλος βεζίρης του Μουράτ Ι, ιδρύει συγκρότημα που περιελάμβανε, τζαμί, μεντρεσέ (ιεροδιδασκαλείο) και λουτρό, στην έκταση της κάτω αγοράς που προσγράφεται σε αυτόν και τους επιγόνους του.

Το παράδειγμά του, σχεδόν υποχρεωτικά, κατά το δόγμα της φιλανθρωπίας, που είναι και ο τελειότερος ιερός πόλεμος, ακολουθούν υψηλά ιστάμενοι αξιωματούχοι και μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας.

Στην ανακοίνωση παρακολουθείται η τύχη των οικοδομημάτων αυτών στον 20ό αι.. Ποιά σώθηκαν και ποιά όχι και κυρίως γιατί, με ιδιαίτερη έμφαση στα οικοδομήματα της οικογένειας των Τσανταρλήδων τα οποία κι ελογίζοντο ως κατεστραμμένα, αν εξαιρέσουμε το Μπεζεστένι, που φέρεται να ίδρυσε ο δισέγγονος του Χαϊρεντίν.

 ΣΑΜΠΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΛΙΛΑ

The monumental Ottoman architecture of the first hundred years of the conquest of Serres(1983) in the first hundred years of the liberation (1913): continuities and discontinuities.

Until the end of the 15^th century, the century after the Ottoman Conquest, the profile of the city transforms. Monumental charity compounds of religious and social character are imposed upon the landscape, creating the poles of multicellular development affecting almost today’s boundaries.

First was Hayreddin, today pasha Kara Halil Tsantarli, Vizier of Mourat I, establishes compound, consisting of mosque, madrasah(seminary) and bathroom, in the extension of the market which is dedicated to him and to his descendants.

His example, almost compulsory, according to the doctrine of philanthropy, which is the perfect sacred war, was followed by high-ranking military officers and members of the imperial family.

The announcement monitors the evolution of these buildings in 20^th century, which of them were rescued, which not and mainly why, giving emphasis to the building of the Tsantarlides family, which were considered to be damaged, except for the Bezesteni, which probably was build by the great-grandchild of Hayreddin.